Một trong những chứng bệnh về da liễu thường gặp nhất là viêm da tiếp xúc. Căn bệnh này rất dễ thấy ở những người có cơ địa nhạy cảm dễ bị kích ứng bởi các tác nhân từ môi trường. Bài viết sau đây sẽ đem lại kiến thức về cách điều trị cũng như phòng tránh viêm da mà bạn nên biết.
Viêm da tiếp xúc là gì? Có nguy hiểm không?
Viêm da tiếp xúc là bệnh dị ứng da do tiếp xúc với các chất gây kích ứng. Tình trạng viêm đỏ, ngứa, sưng phồng và loét khi mắc bệnh là do phản ứng miễn dịch của cơ thể.
Viêm da tiếp xúc không phải là một bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Tình trạng này có thể được điều trị và kiểm soát tuy nhiên nó rất dễ tái phát và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như nhiễm trùng, viêm da mãn tính và sẹo. Nếu việc tự điều trị không hiệu quả bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để được trị liệu bằng phương pháp y tế hiện đại.
Các loại viêm da tiếp xúc thường gặp
Viêm da tiếp xúc kích ứng
Loại bệnh này xảy ra khi da tiếp xúc với các chất hóa học, được coi là chất kích ứng. Các chất này có thể là niken, cao su latex, thuốc nhuộm tóc, khí propane, butan hoặc xăng dầu,… Triệu chứng của viêm da tiếp xúc kích ứng bao gồm da đỏ, khô, nứt nẻ, bong tróc, sưng và ngứa. Chúng thường xảy ra nhanh chóng sau khi tiếp xúc, nếu phản ứng quá mạnh, da có thể bị phát ban hoặc chảy máu.
Viêm da tiếp xúc dị ứng
Người bệnh mắc phải viêm da tiếp xúc dị ứng khi tiếp xúc với một chất mà cơ thể đã phát triển kháng thể đối với nó. Khi tái tiếp xúc, kháng thể này kích hoạt một phản ứng miễn dịch, dẫn đến viêm da. Thời gian tiếp xúc càng lâu tình trạng dị ứng càng trở nên nghiêm trọng hơn. Một số tác nhân phổ biến gây ra: axit, chất tẩy rửa, sơn tường, nước rửa sơn móng tay, các loại nhựa.
Viêm da tiếp xúc ánh sáng
Đây là một biến thể của loại viêm da dị ứng ở trên, khi tiếp xúc với tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời. Triệu chứng có thể lan rộng đến vùng da xung quanh khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Viêm da tiếp xúc bội nhiễm
Viêm da tiếp xúc bội nhiễm xảy ra khi trên da tiếp xúc với quá nhiều chất kích thích. Sự ngứa ngáy ở vùng da bị viêm khiến bệnh nhân gãi liên tục tạo thành các vết xước. Vi khuẩn và nấm có thể thông qua các vết này đi vào cơ thể tạo ra vết thương mưng mủ, thậm chí là loét da và hoại tử nếu không điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây bệnh viêm da tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc gây ra các triệu chứng đau và khó chịu cho người bệnh. Việc tìm ra nguyên nhân gây bệnh là cực kỳ quan trọng để xử lý và phòng ngừa các triệu chứng đó.
Sử dụng các loại mỹ phẩm có thành phần dị ứng
Mỹ phẩm chứa các thành phần dị ứng như hương liệu, và tinh dầu có thể gây ra viêm da. Những sản phẩm chứa Lanolin, một loại chất bảo vệ da được thêm vào trong các dưỡng ẩm có thể gây ra kích ứng đối với một số người. Một số mỹ phẩm khác cũng gây dị ứng tùy vào cơ địa của mỗi người.
Đeo các vật dụng có chứa kim loại, da thuộc, hóa chất hoặc kim loại gây dị ứng
Thể viêm da này hình thành do tiếp xúc với các chất kích thích như kim loại, da thuộc và hóa chất. Một số người có da nhạy cảm hơn còn bị ảnh hưởng bởi nấm mốc và bụi trong môi trường có độ ẩm không khí cao.
Sử dụng các loại thuốc có thành phần kháng sinh, giảm đau
Thành phần trong thuốc kháng sinh hoặc thuốc giảm đau như Steroid có thể gây ra viêm da. Nếu người sử dụng dị ứng với các thành phần này cần tránh sử dụng để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Tiếp xúc với các loại thực vật có độc tố
Một số loại thực vật có độc tố mạnh dẫn đến kích ứng và gây ra viêm da. Cây thường xuân là một trong những loại thường gặp nhất mà bạn nên nhận biết và tránh tiếp xúc.
Các loại chất kích thích
Viêm da tiếp xúc kích ứng có thể do tiếp xúc với các chất kích thích như cành cây, cỏ, bông, nấm mốc và bụi. Một số người có da nhạy cảm hơn, và có thể phản ứng với kích thích một cách nghiêm trọng hơn
Tiếp xúc lâu trong môi trường độc hại
Các chất độc hại trong môi trường không gây dị ứng ngay tại thời điểm đó. Tuy nhiên nếu tiếp xúc lâu dài sẽ hình thành các chứng bệnh nghiêm trọng.
Thiếu hụt Filaggrin
Filaggrin là một protein có trong da giúp giữ ẩm và bảo vệ da, thiếu hụt protein này có thể dẫn đến viêm da tiếp xúc. Khi không đủ lượng Filaggrin, lớp bảo vệ da sẽ bị suy yếu và dễ dàng bị vi khuẩn tấn công.
Những triệu chứng khi bị viêm da tiếp xúc
Các vết dị ứng lan ra xung quanh có thể gây shock phản vệ
Khi mắc phải viêm da triệu chứng đầu tiên là các nốt mẩn đỏ kéo dài thành từng vệt. Chúng sẽ lan rộng ra xung quan nếu người bệnh gãi, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tình trạng shock phản vệ.
Da bị phồng rộp, sưng
Triệu chứng này thường gặp ở loại viêm da kích ứng. Trong một vài giờ sau khi tiếp xúc sẽ xuất hiện nhiều mụn nước căng, phồng rộp, vùng da sưng tấy đem lại cảm giác đau nhức.
Mặt trở nên đỏ và ngứa
Viêm da trong khu vực mặt có thể dẫn đến da trở nên đỏ, ngứa và khô. Điều này thường xảy ra khi da tiếp xúc với mỹ phẩm, các sản phẩm chăm sóc cá nhân hoặc các chất kích thích khác.
Phồng rộp tại vị trí tiếp xúc với các chất dị ứng
Nếu da tiếp xúc với các chất kích thích mạnh có thể dẫn đến phồng rộp tại vùng da đó ngay lập tức. Không nên tự ý cạy hay làm vỡ các bọng nước này để tránh lây lan ra xung quanh và lập tức tới ngay cơ sở y tế.
Vùng da phát ban và gây đau đớn
Nổi ban đỏ hay phát ban gây ra cảm giác ngứa ngáy cho người bệnh. Bạn nên vỗ nhẹ vào vùng da này để giảm sự khó chịu mà không làm da trở nên nặng hơn.
Da trở nên khô và tróc vảy
Các triệu chứng của bệnh khiến cho da thiếu đi dưỡng ẩm cần thiết, trở nên khô và bắt đầu đóng vảy trắng. Thời gian này bạn cần bổ sung nhiều nước cho cơ thể và sử dụng thuốc bôi để cân bằng da.
Chuẩn đoán viêm da tiếp xúc
Đánh giá lâm sàng
Bất kể mắc loại viêm da nào bước đầu tiên cần thực hiện là đánh giá lâm sàng. Bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng xuất hiện trên cơ thể, tiền sử bệnh lý của người bệnh cũng như thân nhân trong gia đình.
Thử nghiệm áp da
Sau khi chẩn đoán sơ bộ sẽ tiến hành thử nghiệm để tìm ra nguyên nhân chính xác. Bệnh nhân sẽ được cho tiếp xúc với một số tác nhân trên vùng da nhỏ trong thời gian ngắn. Nếu xuất hiện viêm nhiễm tại đó sẽ xác định được phương pháp điều trị phù hợp.
Cách điều trị bệnh viêm da tiếp xúc
Tìm ra nguyên nhân gây bệnh
Điều này rất quan trọng để giúp ngăn ngừa tái phát triệu chứng viêm da tiếp xúc. Sử dụng các phương pháp bảo vệ da, hạn chế tiếp xúc với các chất kích thích sẽ giúp tránh được viêm da tiếp xúc.
Rửa sạch và đắp khăn lạnh để giảm đau rát và ngứa
Với những vùng da sưng đỏ, không phải vết thương hở bạn có thể áp khăn lạnh để giảm bớt triệu chứng. Giặt thật sạch khăn và đắp trong khoảng 15 phút, sau đó nên thay khăn mới và thực hiện tiếp nếu vẫn chưa hết đau rát.
Tắm bằng bột yến mạch
Bột yến mạch có tính chất làm dịu, giúp làm giảm sưng và ngứa. Bạn có thể dùng bột yến mạch giúp cải thiện tình trạng da.
Bôi kem có chứa calamine
Kem chứa calamine có tác dụng làm mát da và giúp giảm ngứa và sưng. Calamine có thể hấp thụ bã nhờn và lớp tế bào chết, giúp dễ dàng trong việc làm sạch da và kiểm soát mụn.
Sử dụng các loại thuốc bôi có chứa corticosteroid
Trong trường hợp viêm da tiếp xúc nặng, thuốc corticosteroid dạng bôi có thể được sử dụng để giảm viêm và giảm triệu chứng. Tuy nhiên, các loại thuốc này thường được khuyến cáo sử dụng một cách có định hướng và chỉ dưới sự thành lập của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.
Sử dụng thuốc dạng uống có chứa corticoid
Những loại thuốc này được sử dụng để giảm viêm da tiếp xúc trên toàn bộ cơ thể. Tuy nhiên, các loại thuốc này thường được khuyến cáo sử dụng một cách có định hướng và chỉ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Bôi thuốc có chứa histamin
Đây là loại thuốc có tác dụng giảm ngứa và giảm triệu chứng viêm. Tuy nhiên, chỉ nên dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ và không được dùng quá liều.
Cách phòng tránh bệnh viêm da tiếp xúc
Thiết lập chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng
Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng là rất quan trọng để giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể và giúp da khỏe mạnh hơn. Nên kết hợp giữa các loại rau xanh và thịt cá để bổ sung chất xơ, đạm, vitamin cần thiết cho hoạt động của cơ thể.
Tập thể dục thể thao
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe và giảm stress. Điều này cũng củng cố hệ miễn dịch cho người bệnh, phòng ngừa vi khuẩn xâm nhập gây ra viêm da bội nhiễm.
Dùng xà phòng, mỹ phẩm hoặc chất tẩy rửa cho da nhạy cảm
Nếu sở hữu làn da nhạy cảm bạn cần cẩn trọng trong việc lựa chọn mỹ phẩm và dung dịch vệ sinh cá nhân. Nên sử dụng các sản phẩm có thành phần dịu nhẹ không gây kích ứng để tránh mắc viêm da tiếp xúc.
Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh
Vì căn bệnh này xuất hiện do tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh. Do đó điều cơ bản để ngăn ngừa bệnh chính là tránh sử dụng các sản phẩm có chứa thành phần kích ứng. Ngoài ra bạn cũng nên hạn chế làm việc trong môi trường độc hại chứa nhiều bụi bặm và khí độc.
Đến gặp bác sĩ ngay khi có dấu hiệu shock phản vệ
Shock phản vệ là một biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm da tiếp xúc. Vậy nên nếu có bất kỳ triệu chứng nào như khó thở hoặc huyết áp thấp, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Vệ sinh các nhân và môi trường sống sạch sẽ thoáng mát
Việc giữ vệ sinh sạch sẽ là rất quan trọng để ngăn ngừa bệnh viêm da tiếp xúc. Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên để không gian sống luôn khô ráo và sạch sẽ. Thay thế quần áo và drap giường thường xuyên cũng giúp phòng tránh bệnh hiệu quả.
Một số câu hỏi thường gặp về bệnh viêm da tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc dị ứng có lây không?
Viêm da tiếp xúc dị ứng xảy ra khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh, không lây nhiễm qua người khác.
Viêm da tiếp xúc dị ứng bao lâu thì khỏi?
Thời gian khỏi hoàn toàn của viêm da tiếp xúc dị ứng tùy thuộc vào nghiêm trọng của triệu chứng. Nếu triệu chứng nhẹ, có thể thuyên giảm trong vòng vài ngày và khỏi hoàn toàn trong thời gian ngắn. Nếu triệu chứng nghiêm trọng hơn, nó có thể kéo dài vài tuần hoặc thậm chí vài tháng.
Viêm da tiếp xúc có trị khỏi không?
Có thể điều trị và đưa triệu chứng viêm da tiếp xúc vào kiểm soát. Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng thuốc bôi da, thuốc uống, kem giảm ngứa, thuốc kháng histamin và các biện pháp chăm sóc da.
Viêm da tiếp xúc dị ứng kiêng ăn gì?
Không có loại thực phẩm cụ thể nào mà bệnh nhân phải tránh khi mắc viêm da tiếp xúc dị ứng. Tuy nhiên, việc cân nhắc giảm ăn một số loại thực phẩm có thể khiến các triệu chứng trở nên khỏe hơn được khuyến nghị.
Ai dễ có nguy cơ mắc viêm da tiếp xúc?
Ai cũng có thể mắc viêm da tiếp xúc dị ứng. Tuy nhiên nhưng những người có da khô hoặc da nhạy cảm hơn thường dễ mắc bệnh hơn.
Khi nào nên đi thăm khám trực tiếp với bác sĩ?
Nếu bạn có triệu chứng như da đỏ, ngứa và sưng, nên đến thăm khám trực tiếp với bác sĩ để đưa ra chẩn đoán chính xác.
Lời kết
Bệnh viêm da tiếp xúc có triệu chứng khá dễ nhầm lẫn với một vài căn bệnh da liễu khác. Vậy nên lời khuyên chân thành là bạn nên thăm khám khi xuất hiện các vết viêm đỏ để tìm ra nguyên nhân chính xác. Điều này góp phần rút ngắn quá trình điều trị và mang lại cơ hội khỏi bệnh cao hơn.
Xem thêm:
