Viêm da cơ địa được xếp vào một trong những bệnh mãn tính khó để điều trị dứt điểm. Tuy không ảnh hưởng tới sức khỏe nhưng gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt cho người bệnh. Bạn nên tìm hiểu về nguyên nhân dẫn tới căn bệnh này để phòng tránh cho bản thân cũng như gia đình.
Viêm da cơ địa là gì? Có nguy hiểm không?
Viêm da cơ địa là một căn bệnh mãn tính có thể hình thành do yếu tố di truyền. Người mắc bệnh thường xuất hiện các triệu chứng ngay từ giai đoạn sơ sinh hoặc bộc phát vào bất cứ lứa tuổi nào. Triệu chứng của viêm da cơ địa bao gồm: da khô và nứt nẻ, ngứa, phồng, đỏ và sưng tấy,…
Viêm da cơ địa tuy không nguy hiểm tới tính mạng nhưng nó có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tới cuộc sống người bệnh. Một số tác hại phổ biến phải kể đến là tình trạng ngứa ngáy gây cảm giác khó chịu cũng như kém thẩm mỹ. Bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể được điều trị và kiểm soát để giảm thiểu triệu chứng.
Nguyên nhân dẫn đến viêm da cơ địa
Cho tới nay nguyên nhân chính dẫn đến viêm da cơ địa vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên vẫn có một số yếu tố được cho là có ảnh hưởng lớn tới nguy cơ mắc căn bệnh này.
Di truyền
Căn bệnh dị ứng này có yếu tố di truyền dẫn đến xuất hiện một vài trường hợp mắc bệnh từ giai đoạn sơ sinh. Nếu người thân trong gia đình từng mắc viêm da, các thế hệ sau cũng có nguy cơ cao bị căn bệnh này.
Dị ứng thời tiết, thực phẩm
Khi điều kiện thời tiết thay đổi có thể làm ảnh hưởng tới lớp biểu bì trên da. Những người sở hữu làn da nhạy cảm khi ở môi trường khắc nghiệt như quá nóng hay độ ẩm thấp dễ làm khô da. Điều này dẫn đến tình trạng nghiêm trọng hơn là viêm da nếu người bệnh thường xuyên gãi gây nhiễm trùng.
Rối loạn nội tiết
Nội tiết tố trong cơ thể là yếu tố quan trọng giúp các hoạt động trong cơ thể diễn ra bình thường. Khi gặp phải tình trạng này người bệnh cần sử dụng các loại thuốc theo đơn của bác sĩ để điều tiết căn bệnh.
Suy giảm miễn dịch
Suy giảm hệ miễn dịch cũng là một trong những yếu tố gây nên căn bệnh viêm da cơ địa. Người có hệ miễn dịch kém dẫn đến tình trạng da dễ bị tổn thương, vi khuẩn xâm nhập gây nổi mẩn ngứa trên da.
Tiếp xúc với môi trường độc hại
Thời gian gần đây môi trường ngày càng bị ô nhiễm với mức độ cao hơn. Ở một số nơi bị bao trùm bởi các loại khí thải độc hại khiến con người sinh sống tại đây có nguy cơ cao mắc bệnh ngoài da.
Căng thẳng thần kinh
Việc căng thẳng tâm lý hoặc suy nghĩ quá nhiều gây ra sự ảnh hưởng tiêu cực tác động đến hệ miễn dịch. Điều này dẫn tới dễ mắc phải các căn bệnh ngoài da.
Sử dụng thuốc không đúng hoặc chất kích thích độc hại
Khi mắc phải bệnh viêm da cơ địa cần phải điều trị theo lộ trình của bác sĩ. Tuyệt đối không tự uống thuốc sẽ gây ra tình trạng nghiêm trọng hơn khó để trị khỏi hơn bình thường. Ngoài ra nếu người bệnh giữ chế độ sống không lành mạnh, thường xuyên sử dụng các chất kích thích cũng làm bệnh ngày càng nặng hơn.
Các triệu chứng của bệnh viêm da cơ địa
Mỗi độ tuổi sẽ gây ra xuất hiện các triệu chứng khác nhau. Ngoài ra tùy vào cơ địa của mỗi người sẽ ảnh hưởng tới mức độ nặng nhẹ của bệnh.
Viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh và trẻ em
Xuất hiện nhiều ban đỏ
Ban đỏ là dấu hiệu cơ bản nhất để nhận biết viêm da cơ địa. Những nốt ban dày thường xuất hiện nhiều ở phần cổ tay và chân gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu.
Các vết sần đóng vẩy ngứa, khô
Khi mắc phải viêm da người bệnh thường dùng tay gãi khiến trên da xuất hiện nhiều vết sần. Điều này cũng dễ gây nhiễm trùng khi các vi khuẩn trên tay xâm nhập vào vết thương hở.
Các mảng lichen hóa
Hậu quả của việc gãi liên tục ở vùng da bị ngứa dẫn đến hình thành các mảng lichen hóa. Chúng khiến da sưng tấy, hằn rõ các vết ngang dọc và sần sùi gây mất thẩm mỹ.
Mụn nước
Nổi mụn nước trên da cũng là một trong những dấu hiệu của viêm da cơ địa. Các nốt này xuất hiện rải rác và lan ra chi chít khi người bệnh gãi. Triệu chứng này thường bị nhầm với một số căn bệnh khác như sởi, thủy đậu vậy nên cần tới cơ sở y tế để xác định chắc chắn.
Các vết da bong da
Tình trạng bong da ở mức độ nghiêm trọng và cần phải thăm khám để điều trị trong thời gian sớm nhất. Nếu không kịp thời sẽ dẫn tới việc bong tróc từng mảng gây nhiễm trùng. Dấu hiệu này thường đi kèm với các cơn sốt khiến trẻ nhỏ khó chịu và ảnh hưởng lớn tới sức khỏe.
Viêm da cơ địa ở người lớn
Xuất hiện nhiều ban đỏ
Bệnh viêm da cơ địa ở người trưởng thành hay trẻ nhỏ đều gây ra các vết ban đỏ. Chúng xuất hiện rải rác trên cơ thể nhưng tập trung nhiều ở phần cổ, tay, chân.
Trên da xuất hiện mụn nước nhỏ
Mụn nước trên da xuất hiện thành vùng chi chít và gây ra ngứa ngáy. Bạn tuyệt đối không nên tự ý cạy, nặn sẽ khiến chúng lây lan nhanh chóng ra xung quanh.
Các vùng da bị tổn thương gây ngứa, sưng và đau
Hầu hết các triệu chứng của bệnh đều gây cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Chính vì vậy mà người bệnh thường xuyên gãi khiến vùng da bị tổn thương và ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Các vết loét da, bưng mủ sưng nóng
Một số trường hợp bệnh lâu ngày không khỏi sẽ dẫn đến nhiều vết loét trên da. Sau một thời gian chúng sẽ dần bong ra để lộ lớp mô bên trong. Giai đoạn này sẽ xuất hiện nhiều mủ cùng mùi hôi khó chịu.
Vùng da có dấu hiệu thâm, sạm và nứt nẻ
Da bị thâm và nứt nẻ nguyên nhân là do bị mất nước ảnh hưởng tới sự linh hoạt và đàn hồi của da. Khi mắc bệnh ngoài việc sử dụng thuốc bạn cũng nên bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể để mau phục hồi hơn.
Ngứa ngáy âm ỉ không giảm
Ngứa ngáy là hậu quả của viêm da cơ địa không dễ để khắc phục. Điều này ảnh hưởng lớn tới cuộc sống và giờ giấc sinh hoạt của người bệnh. Chỉ khi chữa khỏi bệnh mới có thể chấm dứt tình trạng này.
Vảy phấn trắng
Vùng da nhạy khi trải qua tác động do người bệnh gãi sẽ dần khô lại và kết thành một lớp vảy trắng. Lớp vảy sần sùi này không chỉ kém thẩm mỹ mà còn tăng cảm giác ngứa ngáy. Tuy nhiên bạn không được tự ý bóc chúng ra sẽ dẫn đến viêm nhiễm ở mức độ nặng hơn.
Viêm kết mạc
Trong một vài trường hợp viêm da cơ địa ở mức độ nghiêm trọng còn kéo theo bệnh lý về mắt. Viêm kết mạc hình thành do dị ứng hoặc nhiễm trùng gây đỏ và đau mắt kéo dài.
Các biến chứng của Viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa là một căn bệnh da liên quan đến tình trạng dị ứng. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm da cơ địa có thể dẫn đến nhiều biến chứng khác nhau.
- Nhiễm khuẩn da: Vì da bị tổn thương, trầy xước và viêm nên chúng dễ bị bội nhiễm vi khuẩn. Các loại vi khuẩn tụ cầu vàng và vi khuẩn mủ xanh tạo ra các vết mưng mủ gây khó khăn cho việc điều trị.
- Phù nề, bong tróc da: Viêm da cơ địa gây ra các cơn ngứa thường xuyên khiến người bệnh gãi liên tục trên da. Điều này khiến cho da bị xước, chảy dịch và kết vảy sần sùi. Theo thời gian những vết sẹo sẽ ngày càng cứng và dày khó chữa trị hơn.
- Gây mất thẩm mỹ: Sau khi mắc viêm da không tránh khỏi tình trạng để lại nhiều sẹo và các nốt sần sùi. Đặc biệt nếu chúng xuất hiện ở trên mặt sẽ gây khiến người bệnh tự ti. Điều này còn có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý như lo lắng, căng thẳng và trầm cảm ảnh hưởng lớn tới cuộc sống thường ngày.
- Dễ tái phát: Viêm da cơ địa rất dễ tái phát nếu người bệnh tiếp xúc với các nguồn gây dị ứng. Ngoài ra nó còn là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh khác như hen suyễn, viêm mũi,…
Chẩn đoán viêm da cơ địa
Đánh giá lâm sàng
Dựa vào các triệu chứng lâm sàng như: ngứa ngáy ở các vùng da nhất định, vị trí và hình dạng viêm da, loại vảy kết thành, viêm kết mạc, khô da… Ngoài ra các bác sĩ còn căn cứ vào tiền sử người bệnh trong gia đình để chẩn đoán.
Chẩn đoán phân biệt
Khi đã đánh giá lâm sàng sẽ tiến hành phân biệt viêm da cơ địa với các bệnh dễ nhầm lẫn bằng các tiêu chuẩn. Hiện nay bộ tiêu chuẩn được sử dụng nhiều nhất là của Hanifin và Raika năm 1970. Trong đó yêu cầu cần có ít nhất 3 tiêu chuẩn chính và 3 tiêu chuẩn phụ để kết luận bệnh. Một số bệnh cần phân biệt với viêm da cơ địa: chàm vi khuẩn, viêm da đầu, viêm da tiếp xúc, ghẻ, rôm sảy.
Cách chữa trị bệnh viêm da cơ địa
Sử dụng thuốc bôi và mỹ phẩm đặc trị
Biện pháp hiệu quả nhất để chữa trị căn bệnh này là đến cơ sở y tế và sử dụng các loại thuốc bôi theo chỉ định. Điều này sẽ giúp giảm ngứa và viêm, phục hồi cũng như bảo vệ da khỏi các tác nhân gây bệnh. Các loại thuốc phổ biến thường chứa kháng histamin, corticoid, tacrolimus và pimecrolimus.
Sử dụng mỹ phẩm dưỡng ẩm cho da
Ngoài việc bôi thuốc điều độ bạn có thể sử dụng thêm mỹ phẩm có tác dụng dưỡng ẩm. Chúng giúp cải thiện độ ẩm của da, giảm khô da, giúp cho việc điều trị hiệu quả hơn. Tuy nhiên cần lựa chọn loại mỹ phẩm không gây kích ứng hoặc không dị ứng với thành phần của thuốc.
Sử dụng thuốc uống và thuốc bôi kháng viêm
Trong một số trường hợp viêm da cơ địa nặng cần kết hợp điều trị cả bên ngoài và bên trong cơ thể. Khi đó bạn cần uống những loại thuốc đặc trị theo đơn của bác sĩ để cải thiện sức đề kháng.
Uống các loại thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh có tác dụng hiệu quả tới việc chống viêm và mưng mủ vùng da bị sưng. Doxycycline hoặc trimethoprim / sulfamethoxazole là các loại kháng sinh phổ biến thường được sử dụng. Tuy nhiên trước khi dùng thuốc này cần kiểm tra kháng thuốc cẩn thận để tránh gây ra tình trạng kích ứng.
Điều trị viêm da theo lộ trình của bác sĩ da liễu
Việc điều trị viêm da là một quá trình không hề dễ dàng và tốn nhiều thời gian công sức. Vậy nên bạn cần tuân theo một lộ trình cụ thể của bác sĩ để nâng cao hiệu quả điều trị.
Quang tuyến trị liệu
Đây là phương pháp chữa trị hiện đại được ưa chuộng gần đây do sự hiệu quả mà nó đem lại. Bệnh nhân sẽ được chiếu tia UVB siêu mỏng để giảm viêm và ngứa. Ngoài ra cách làm này còn giảm đau đớn và tăng nhanh thời gian khỏi bệnh.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng để tăng khả năng miễn dịch
Người bệnh được khuyến khích xây dựng chế độ sống lành mạnh, hạn chế sử dụng chất kích thước. Ăn uống cân bằng và đầy đủ các chất dinh dưỡng giúp tăng sức đề kháng của cơ thể và kiểm soát triệu chứng.
Điều trị bội nhiễm
Điều trị bội nhiễm bằng các loại kháng sinh chống tụ cầu như mupirocin hay axit fusidic tránh tình trạng nhiễm trùng da. Đây là những loại kháng sinh đường toàn thân giúp giảm các triệu chứng bệnh một cách hiệu quả.
Cách phòng tránh bệnh viêm da cơ địa
Giữ ẩm cho da
Viêm da cơ địa thường xảy ra ở những người có da khô, vì vậy giữ ẩm cho da là rất quan trọng. Bạn có thể sử dụng các loại kem dưỡng ẩm thường xuyên để giữ cho da luôn mịn màng và mềm mại.
Sử dụng mỹ phẩm, nước giặt an toàn với da nhạy cảm
Sử dụng các loại mỹ phẩm không có nguồn gốc an toàn sẽ dễ gây ra dị ứng, đặc biệt là với những ai có làn da nhạy cảm. Trước khi mua sản phẩm bạn cần tìm hiểu kỹ thành phần, độ uy tín của nhà cung cấp.
Có chế độ ăn uống an toàn, tránh các thực phẩm gây dị ứng
Để phòng tránh bệnh nên xây dựng thực đơn hàng ngày một cách khoa học, tránh ăn những loại đồ ăn gây dị ứng. Ngoài ra bổ sung thêm các thực phẩm như đậu nành, trái cây, các loại hạt có thể giúp cải thiện tình trạng da và tăng khả năng miễn dịch.
Chế độ thể dục thể thao thường xuyên để tăng sức đề kháng
Thực hiện các bài tập thể dục một cách điều độ rất có lợi cho sức khỏe. Việc vận động thường xuyên giúp cơ thể dẻo dai và tránh được nhiều nguy cơ gây bệnh. Bạn nên luyện tập thể thao mỗi ngày để luôn giữ được trạng thái khỏe mạnh.
Lưu ý khi tắm nước ấm
Nhiệt độ nước tắm không nên quá nóng để tránh làm khô da. Ngoài ra thời gian tắm chỉ nên kéo dài từ khoảng 10-15 phút để tránh tổn thương da.
Nên sử dụng thuống bôi khi ngứa, hạn chế gãi
Nếu cảm thấy ngứa nên sử dụng thuốc bôi lên vùng da đó. Điều này để hạn chế việc gãi, tránh tổn thương da và lây lan nhiễm trùng.
Vệ sinh quần áo, gối mền sạch sẽ
Các vật dụng cá nhân như quần áo, mền gối phải được vệ sinh thường xuyên. Tránh để bụi bặm đọng trên đồ vật sẽ gây ra ngứa ngáy khi sử dụng. Ngoài ra nếu đồ đạc lâu không sử dụng cần khử khuẩn sạch sẽ.
Không gian sống thoải mái và thoáng đãng
Môi trường xung quanh cũng có ảnh hưởng khá lớn tới tình trạng viêm da cơ địa. Tốt nhất bạn nên giữ sạch sẽ không gian sống trong nhà, trồng thêm các loại cây cảnh để không khí trong lành.
Không tự ý sử dụng các loại thuốc chống dị ứng
Nếu có triệu chứng về da, cần tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ da liễu để điều trị một cách sớm nhất. Bạn không nên tự ý sử dụng các loại thuốc tránh tình trạng dị ứng nghiêm trọng hơn.
Hạn chế chất kích thích
Nên hạn chế việc tiếp xúc với các chất kích thích như rượu, thuốc lá để giúp giảm nguy cơ viêm da cơ địa. Những chất này sẽ khiến suy giảm hệ miễn dịch và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu sử dụng lâu dài.
Đi ngủ sớm
Các nhà khoa học khuyến cáo mỗi người nên ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày. Đi ngủ đúng giờ giúp giảm căng thẳng và tăng khả năng miễn dịch.
Giảm căng thẳng và mệt mỏi trong công việc
Khi chịu quá nhiều áp lực, thường xuyên ở trong trạng thái căng thẳng khiến cơ thể sản sinh ra nhiều chất độc hại. Các vi khuẩn dễ dàng xâm nhập gây ra nhiều căn bệnh khác nhau.
Tránh xa các môi trường độc hại
Khói bụi và chất độc hại là tác nhân nguy hiểm nhất dẫn đến tình trạng viêm da cơ địa. Bạn nên tránh tiếp xúc với các nơi có điều kiện không khí kém. Nếu thường xuyên phải làm việc trong môi trường độc hại này cần trang bị đồ bảo hộ kỹ càng để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ngoài da.
Một số câu hỏi thường gặp về bệnh viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa có lây không?
Viêm da cơ địa không phải là bệnh lây nhiễm, do đó không thể lây từ người này sang người khác.
Viêm da cơ địa có trị khỏi không?
Viêm da cơ địa có thể được điều trị, tuy nhiên không có phương pháp chữa trị hoàn toàn mà chỉ có thể kiểm soát bệnh.
Viêm da cơ địa nên kiêng gì?
Nên kiêng ăn các loại thực phẩm có khả năng gây dị ứng, như đồ ngọt, đồ hộp, gia vị… Bạn nên tránh ăn rượu, các loại hải sản, đồ chua, thực phẩm chứa chất bảo quản cũng như các loại thực phẩm thuộc nhóm không tốt với da như đồ chiên xào, nước ngọt, bia,…
Ai có nguy cơ mắc viêm da cơ địa?
Ai cũng có thể mắc bệnh viêm da cơ địa. Người có tiền sử dị ứng hoặc bệnh da liễu khác có nguy cơ cao hơn bình thường. Ngoài ra nếu trong gia đình có người mắc bệnh này khả năng thế hệ sau cũng sẽ bị di truyền.
Khi nào nên đi thăm khám trực tiếp với bác sĩ?
Khi bạn phát hiện các triệu chứng của bệnh như da ngứa, đỏ, sưng, viêm cần nên tìm đến thăm khám trực tiếp với bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Viêm da cơ địa và bệnh chàm có phải là một?
Viêm da cơ địa và bệnh chàm không giống nhau, tuy nhiên có thể có một số triệu chứng tương đồng như: da khô, ngứa, chảy dịch. Tùy thuộc vào quá trình điều trị của bác sĩ, chỉ có bác sĩ mới có thể chẩn đoán và phân biệt hai căn bệnh này nhằm đưa ra phương pháp chữa trị.
Lời kết
Bệnh viêm da cơ địa là bệnh mãn tính khá dễ bắt gặp tại nước ta. Các triệu chứng của bệnh gây ra sự khó chịu cũng như bất tiện trong sinh hoạt nhưng không nguy hiểm tới tính mạng. Thời gian phát hiện bệnh càng sớm càng dễ dàng ngăn được biến chứng vậy nên cần thăm khám ngay khi có dấu hiệu.
Tham khảo thêm:
